Je kent ze wel, die beste stuurlui aan wal. Ze moedigen je aan, leveren commentaar, bekritiseren wat en hoe je het doet. Zij zouden het anders doen, gedaan hebben of het juist nooit zijn aangegaan. Kortom, zij steken niet hun nek uit, wijzen met de vinger en nemen geen enkel risico. “Als ik jou was, zou ik…”.
“Dat moet je niet doen”
De beste stuurlui aan wal zijn mensen die zelf niets ondernemen en vaak de grootste mond hebben over wat een ander probeert tot stand te brengen. De kans is groot dat ze geen enkele ervaring hebben, het moeilijke werk niet doen en toch denken het beter te weten. Het is makkelijker om kritiek te geven dan om zelf iets te bereiken of je ergens voor in te spannen. De beste stuurlui weten ook altijd alle apen en beren op de weg te noemen, met nog wat tijgers, muskieten en alligators erbij.
Als je luistert naar de beste stuurlui, kom je terecht in een complete jungle. Je krijgt van hen het boekje Doe-het-zelf-ik-red-je-niet-als-ik-jou-was mee. Eenmaal uit de jungle, als het je niet gelukt is, krijg je het naslagwerk Ik-heb-het-je-toch-gezegd-zie-je-nu-wel in handen gedrukt. Redt je het wel met je idee, dan blijft het nagenoeg stil. Of hier en daar hoor je dan gemurmel in de trant van “Maar het had ook zo gekund…”.
Voor wie voelt dat niet best, denk je?
Zie je nu waarom je de beste stuurlui kunt missen als kiespijn en niet moet vergeten deze mensen te herkennen op afstand? Er kan een verstandige opmerking tussen hebben gezeten, die je mogelijk ook zelf al had bedacht, en anders onderweg wel. Wat maakt het uit? De beste stuurlui remmen je boot af, hangen als emmers met gevulde onmogelijkheden achter je boot aan.
Nu kun je dat uitleggen ter bescherming van jou, maar ik vermoed dat ze dat grotendeels uit eigenbelang doen. Nergens op gestoeld, hoor. Maar stel dat het zomaar zou kunnen zijn dat jij met succes je idee doorzet. Die emmers sleep je voor lief mee of je knipt ze al snel van je boot. De beste stuurlui blijven achter en verdwijnen als stipjes aan de horizon. Voor wie voelt dat niet best, denk je?
Je moet wel stevig in je schoenen staan wil je met al die beste stuurlui dealen. Het kan bakken energie kosten om al die apen, beren, beste bedoelingen en (on)mogelijkheden te pareren. Zo gaan, denk ik, veel ideeën puur uit vermoeidheid de plomp in of komen deze weer tot leven wanneer de beste stuurlui even niet kijken. Heb vertrouwen in jezelf. Jij weet waar de rek zit, kunt de voors en tegens echt wel op een rijtje krijgen en hebt ook een prima onderbuikgevoel. Niet vergeten daar ook naar te luisteren.
Een valkuil voor ondernemende (eigenwijze) mensen kan bewijsdrang zijn. Zet dus niet je hakken in het zand juist omdat anderen iets niet zien zitten. Dat kan een automatische reactie zijn. Trekken aan dode paarden, vaak tegen beter weten in, is ook vermoeiend. Een sterke en bewonderenswaardige eigenschap is dat juist kunnen inschatten én afscheid van je idee kunnen nemen. Moeilijk, moeilijk, want zijn al die inspanningen dan voor niets? Nee, ik denk van niet. Nooit. Je leert altijd.
Je kunt wel stellen dat als ik advies geef aan organisaties, aan teams of aan iemand persoonlijk, ik één van die beste stuurlui ben. Alleen stap ik mee aan boord. Dat wel!