Geheugen: een raar ding

Ik dacht echt dat ik 22 jaar geleden met mijn zus zat te eten en toen haar nieuwe vriend, over wie ze zo vol vertelde, bij toeval langskwam. ‘Nee,’ zegt ze, ‘ik zat met hem te eten en jij kwam toevallig langs het restaurant lopen en zag ons zitten.’ En ja, dan weet ik het weer. Dat is toch apart. Wanneer kun je dan wel op je geheugen vertrouwen?

Het geheugen is een raar ding, want als je denkt dat je nog weet hoe het ook alweer ging kan het zomaar zijn dat de versie van een bepaalde gebeurtenis van de ander toch anders is. Het verschil kan groot of klein zijn, maar wordt altijd geïnterpreteerd op basis van onder andere individuele eigenschappen, verleden, concentratie en interesses.

Vaak mis

Het geheugen is het vermogen van een mens of dier om informatie te onthouden op korte termijn of lange termijn. Dit omvat drie belangrijke dingen, zegt Wikipedia, namelijk de opslag, het vasthouden of bewaren en het terugzoeken van informatie. Deze omschrijving kan net zo goed gaan over een computer. Maar goed, een computer stopt geen emotie, feiten, beelden, gebeurtenissen en interesses bij een herinnering. Van die zaken die ons mens maken. Al die indrukken, al die informatie. Ik weet niet hoe het bij u zit, maar er gaat bij mij vaak ergens iets mis op de lijn. Wat moet je ermee?

Wat een ingewikkelde toestand dat geheugen. We weten niet eens precies waar het geheugen in de hersenen zit. Met de aannames die er zijn moeten we het doen. Het schijnt ook verspreid te liggen. We verbinden zaken her en der en daarom herkennen en herinneren wij. Daardoor is het ook te verklaren dat je na een defecte hersencel niet alles kwijt bent. Gelukkig maar.

Puntje van de tong

Iedereen heeft weleens dat er iets op het puntje van de tong ligt. Waar we in het verleden bleven graven om ons dat ene ‘iets’ weer te herinneren pakken we nu Madam Google erbij. En de geheugenspier wordt steeds slapper, slapper en slapper. Stilstand is ook hier achteruitgang, zegt men.

Internet staat vol met wetenschappelijk bewezen tips over hoe je het geheugen kunt trainen. Kort samengevat moet je goed slapen, eten en bewegen, in jezelf geloven, geheugenspelletjes doen en er beelden en ezelsbruggetjes bij bedenken. Afijn. Niets nieuws onder de zon. Ik moet ook nog ergens een trainingsboek hebben liggen maar kan mij niet herinneren waar dat ding gebleven is. Echt waardeloos.