Elke dag pesten mensen collega’s op de werkvloer. Er zijn elke dag slachtoffers van pestgedrag. Grappen, negeren, roddelen, gebaren maken, vernederen, intimideren, vijandigheid, openlijk kritiek leveren, kleine fouten zwaar afrekenen, uitlachen, spullen kapotmaken en ga zo maar door. Ja, echt waar. Niet een fijne opsomming.Eén op de vier werknemers komt ooit in zijn werkend bestaan met pestgedrag in aanraking, melden ze op de website Fnv.nl. En we hebben het hier over volwassen mensen, die met hun (subtiele) creativiteit geen grenzen kennen. Die moet je dus geven. Als persoon, collega, bedrijf en maatschappij.
Humor
Humor op de werkvloer kan goud waard zijn voor de werksfeer. Alleenwanneer ‘de grappen’ of (vervelende) opmerkingen altijd dezelfde mensen raken, is het niet leuk meer en is het pesten.
Mobbing heet het ook wel. Telefoontjes niet doorgeven, informatie achterhouden, vervelende klussen laten opknappen, beledigingen, scheldpartijen, dreigementen, seksuele intimidatie of insinuaties. Beslist niet altijd hard te maken.
Pesthuwelijk?
Pesten kan heel ver gaan en grote gevolgen hebben. Dat is op de lagere school al zo. Sommige volwassen pesters zijn in deze groeifase blijven hangen. Ook wel weer sneu. Misschien zijn ze zelf gepest, kunnen ze alleen maar strijden, geeft macht een goed gevoel of hebben ze een pesthuwelijk. Wie weet? Oorzaken en belangen genoeg die je kunt verzinnen, maar daarin heb ik nu verder geen zin. Ik denk wel dat, naast openlijke pesterijen, er veel meer subtiele krenkingen zijn dan onderzoeken naar pesten ooit kunnen achterhalen.
Pesten mag niet
Als gepeste werknemer zit je er maar mooi mee. Het zal hoe dan ook behoorlijk ingrijpen in je (werk)leven. Daar ga je met je waardigheid, zelfvertrouwen en opgeheven hoofd. Je zult toch duidelijk moeten maken dat je dit niet accepteert. En terecht. Ook in het bedrijf waarvoor je werkt, moet het duidelijk zijn dat pesten niet mag. Er is echter geen slachtoffer zonder dader, en omgekeerd. Altijd is sprake van een wisselwerking.
Pesters zoeken een slachtoffer die zich niet (makkelijk) weert. Het goede nieuws is dat je wel invloed hebt op je eigen weerbaarheid, dus doe daar wat aan.
Gelukkig hebben arbodiensten prachtige wetten in handen en folders over pestgedrag. Alleen is het dan veel te laat, wat mij betreft. Als je daar heen gaat, heb je al aardig wat van je gezondheid en zekerheid ingeleverd. Ik heb eens een folder gezien over ‘Ik word gepest door mijn collega’, alleen de versie ‘Wat als je leidinggevende je pest?’ zat er niet tussen. Misschien bestaat die folder nu wel, maar de leidinggevende schakelt ook de arbodienst in. En het bedrijf betaalt de arbodienst weer. Zie daar de lastige posities.
Voorbeeldrol
Waar ik mij net zo over opwind, zijn diegenen die het laten gebeuren. En wat als je leidinggevende het laat gebeuren of zelf de boosdoener is van de terreur? Daarbij realiserend dat je maar een deel van het pestgedrag ziet gebeuren. Het is trouwens wel zo dat het ziekteverzuim en het personeelsverloop bij bedrijven waar ze veel pesten, erg hoog zijn. De werksfeer is verpest. Maar ook de angst om ooit slachtoffer te worden en plaatsvervangende schaamte spelen een rol. Toch: ze wisten het, keken ernaar en deden niets. De geledingen sluiten zich en je zit als gepeste eenzaam, beroerd, onzeker en ziek aan de kant van de kudde. Net als de kinderen vroeger die buiten de boot vielen, terwijl jij dan allang blij was dat jij het niet was. Bij volwassenen werkt het niet anders. Volwassenen, met allemaal een voorbeeldrol en voorbeeldfunctie.
Niet strafbaar of toch wel?
Niemand zou slachtoffer moeten zijn van welke pesterij dan ook. Het gekke is dat pesten niet strafbaar is, terwijl het hier gaat om stelselmatige pesterijen (mobbing). Je kunt dus geen aangifte doen van pesten. Zodra je beledigd, bedreigd of geschopt wordt, kun je daarvan wel aangifte doen bij de politie.
De overeenkomsten met de termen ‘psychische mishandeling’ en ‘lichamelijke mishandeling’ zijn legio.