Mooie plannen

Column

Zo vlak voordat ik in slaap val, overvallen mij de meest fantastische ideeën. Gevallen van waanzin, maar niet onmogelijk, van grote moed en dichterlijke zaken waar menig schrijver een puntje aan kan zuigen. Althans, dat vind ik zelf. Nou ja, en dan val ik in slaap om vervolgens wakker te worden en volledig terug te keren in de werkelijkheid van alledag. De grote lijnen weet ik dan vaak nog wel, maar de sublieme details vallen er tussen vandaan. En dat zijn nu juist de fundamenten waarmee alles staat of valt. Maar ook de zondag is een dag om stil te staan bij de meest prachtige plannen. Goede voornemens en nieuwe plannen heb ik niet alleen aan het begin van het jaar, maar vallen bij mij dagelijks binnen. In rustige tijden, dat wel. Wanneer ik er even niets concreets mee kan, zeg maar. Ik denk aan alle zondagen, vakanties en altijd na vijven. 

In organisaties zie je het vervagen van plannen min of meer ook terug. Ik kan mij een maandje vergissen, maar ik kom meesters tegen in het verschuiven van plannen naar elders in het jaar. In januari start het jaarverslag van het jaar daarvoor (met geluk in februari af en in maart in huisstijl vormgegeven bij de doelgroepen op de mat), in maart is het jaarplan in concept geaccordeerd en daarmee kun je dus in april een start maken. Vanaf medio mei/juni schuiven we alvast nieuwe zaken naar september, want in de vakantieperiode krijgen we niet ‘alle koppen’ bij elkaar. In september (en dan nog is iedereen niet terug van vakantie, want ook mensen zonder kinderen of met grote kinderen willen vakantie) moeten we ook bezig met het jaar dat komt, en dan hebben we nog een maand of drie om te kijken hoeveel geld er nog is voor de resterende plannen voor dit jaar. Heb je geluk dan ligt er nog wat geld, heb je pech dan ligt er nog heel veel geld en dan moet dat in korte tijd, uiteraard verantwoord, besteed worden (niet onbekend in het land der subsidies). Hard werken geblazen, want in november moet het jaarplan in concept wel weer zo’n beetje rond zijn voor het jaar daarop.

En december telt als werkmaand bij een baas eigenlijk niet meer mee. Dan moeten we thuis 5 december en de kerstvakantie managen. In de tweede helft van januari kunnen we wat afspreken om de eerste zaken van het jaarplan op te pakken, want dan is iedereen wel weer terug. Op die ene uitzondering na, want de eerste wintersporters vertrekken. Dat duurt, geloof ik, tot half maart. Ik ben niet zo’n wintersporter, dus kan mij vergissen. Allemaal gechargeerd, maar toch!

Binnen organisaties lijkt men te wachten op elkaar en zijn er te veel afzonderlijke plannen. Alles hangt samen, maar te weinig tegelijk, en we weten niet altijd wie, wanneer en waarom bezig is en alles is belangrijk. Eigen plannen loslaten (of belangen) en collectief oppakken is best lastig. Zeker met een eilandencultuur loop je tegen individuele- of teamego’s aan. Afdelingen, teams, éénpitters binnen het bedrijf hebben vaak ieder afzonderlijke onderdelen en speerpunten in een jaarplan. Iedereen is druk bezig, wordt platgegooid met mails, het zweet onder de oksels, maar is lang niet altijd tegelijk met dezelfde vraag bezig. Daarom ben ik voor investeren in het collectieve belang, strategische plannen op één A4, flinterdunne jaarplannen en projectteams met bijbehorende vrijgemaakte tijd, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en budget. Misschien werkt het in uw bedrijf wel goed al die dikke plannen, maar ik geloof er steeds minder in. Het kost ook nogal wat tijd. Een paar doelen per jaar, afgeleid van de strategische koers met bijbehorende speerpunten, is op te knippen in driemaandelijkse hapklare brokken, en voor de rest lekker de waan van de dag accepteren. Daar kan niemand omheen.

 Heb ik een plan dat helder doorkomt en uitwerkt, dan zijn de slagen vrij kort. Tenminste als ik alleen afhankelijk ben van mijzelf. Ik ben de enige eigenaar van het bureau en overleg met mijzelf is vrij snel klaar. Bovendien ben ik een doener, dus gaan met die banaan. Maar in samenwerking met opdrachtgevers en andere freelancers heb ik ook te maken met dezelfde fenomenen als het gaat om plannen afstemmen. En consensus lijkt mooi, maar het risico is dat daarmee weinig overblijft van (mijn) mooie plannen. Dat heet, dacht ik, samenwerken. En dat kan pas vanuit een gezamenlijk doel (en dus belang). In mijn geval ook na vijven.

Nanda Hey