Pas op. Aardig

Het schijnt dat 78% van de Nederlanders vindt dat we aardiger voor elkaar moeten zijn. Daar is onderzoek naar gedaan en SIRE heeft daarvan een campagne gemaakt. Aardigheid aanmoedigen in plaats van ontmoedigen. Maar dat lijken we een beetje verleerd, zo lees ik in de advertentie in de Volkskrant. Wees niet bang voor aardigheid, maar weet hoe je (weer) aardig kunt reageren. Een voorbeeld is dat we niet goed (meer) weten hoe een compliment te ontvangen en daarop soms zelfs achterdochtig reageren.
En dat is dan weer niet aardig, zeggen ze bij SIRE.

Ik vind deze insteek interessant, want we gaan voor beloning, en dat is vrij nieuw. Het lijkt mij dat we hier te maken hebben met de beginselen van sociale vaardigheden.
We zijn in onze maatschappij gericht op zelfredzaamheid, individualiteit, regels en wetten. Voor het straffen van fout gedrag zijn hele apparaten en systemen werkzaam. We zijn niet gericht op belonen, toch? Ik kan mij bijvoorbeeld niet herinneren dat ik ben aangehouden om een compliment te ontvangen voor al die keren dat ik een parkeerkaartje kocht en mij keurig aan de verkeersregels hield.

Het is niet vreemd dat we achterdochtig zijn als mensen aardig voor ons zijn. We hebben immers alleen ons instinct, eerdere ervaringen en het dagelijkse nieuws.
Angst en achterdocht worden gevoed door het nieuws of eerdere uitbuiting. Denk aan de polissen waar je na dertig jaar storten met een goed gevulde beurs uit zou moeten komen, wat niet gaat gebeuren. Terrorisme ligt op de loer, weeralarm, pensioengaten die als kraters voor je neus gapen en al die andere ‘mis het niet-boodschappen’.
We kunnen dagen, zelfs weken speculeren over de verschillende scenario’s voor wat zou kunnen gebeuren. Elk onderwerp kauwen we tot op het bot uit. En zelfs dan kluiven we verder. Ons nieuws bestaat uit akeligheden die mensen overkomen of veroorzaken: rampen, oorlogen, ruzies, een overval, een vader die een schoolplein opstormt met een mes, de ideale schoonzoon annex buurman die seriemoordenaar blijkt te zijn, vliegrampen, ontsnapte gevangenen, verkeersduivels en allerlei andere erge gebeurtenissen. We willen niet anders, want goed nieuws verkoopt niet. Maar alleen goed nieuws zou ook niet reëel zijn. Veel slecht nieuws tekent wel ons maatschappijbeeld. Het schaadt vertrouwen en voedt wantrouwen.

Achterdocht kan ook spelen als iemands zelfbeeld het niet toelaat dat iemand zomaar aardig is. Mensen die niet goed een compliment kunnen ontvangen, omdat zij zichzelf helemaal niet zo zien. Ik kom als coach mensen tegen die zo aardig zijn dat ze hun eigen grenzen vergeten, niet weten wat zij eigenlijk willen en zich altijd laten overtuigen door een ander.

Na het bezoeken van de website Sire.nl ga ik helemaal los. Herken en beloon aardig gedrag. Op Sire.nl gaat het om de begroeter, de complimentenmaker, de uitdeler, de attenterik en de wegwijzer. Mij te oppervlakkig. Ik ga voor iets meer diepgang.
Dus ik bedank iedereen die handen wast na een bezoek aan een openbaar toilet in theatergebouwen en zich daarna aan mij voorstelt en met schone handen aan de nootjes zit die op de bar staan (of al zijn weggehaald na het vinden van urinesporen in de zoutjes). Ik bedank iedereen die het toiletrolletje vervangt en de koffie aanvult als die op zijn.
Ik bedank iedereen die op het strand, op parkeerplaatsen, in speeltuinen en op alle andere openbare plekken zijn eigen afval naar de prullenbak brengt. Ik bedank alle drie automobilisten die voor mij, hoogzwanger als ik was, gestopt zijn toen ik de straat wilde oversteken. Ik bedank alle sneeuwruimers én burgers die deze winter hun eigen stoep en die van de (iets) beperkte medemensen naast zich sneeuwvrij houden.

Tot slot bedank ik alle leidinggevenden die geloven dat je met coachen werkt aan vaardigheden en capaciteiten die nodig zijn voor ontwikkeling en effectieve werkrelaties hebben en die bijdragen aan het welzijn van de deelnemers en de organisatie. Coaching en training alleen inzetten bij problemen is niet aardig voor de mensen die geen problemen geven maar zich wel willen en kunnen ontwikkelen. Belonen dus!

Volgens de regels van de campagne volstaat reageren met: “Bedankt. Ik heb het graag gedaan.”